De intensiteit van het gebruik van toestellen en ondergronden in Corona tijd is sterk toegenomen. Gevolg is meer slijtage aan ondergronden en toestellen, en meer schades door vandalisme. Volgens Jasper Lankhaar, van KSP in Lelystad en Vinkel, is het aantal onderhouds- en reparatiewerkzaamheden in de afgelopen periode met een derde toegenomen in vergelijking met voorgaande jaren.
Uit: Buitenspelen, 8 oktober 2020
Hidde Mulder, coördinator groen, spelen en recreatiegebieden gemeente Westland, bevestigt dat toestellen en ondergronden in Corona tijd extra belast zijn. “Door Corona, het mooie weer en dichte scholen zijn de openbare speelruimtes gedurende het voorjaar en de zomermaanden heel druk bezocht. Het was één lange zomervakantie.” Ook in Westland heeft dat geleid tot versnelde slijtage van toestellen en ondergronden. Ook kampte de gemeente met meer schades door vandalisme.
Veiligheid staat voor op
Westland, een fusiegemeente van 11 kernen, heeft ruim vierhonderd speellocaties met meer dan 1800 speeltoestellen. Inspectie is uitbesteed aan Speelplan. Viermaal per jaar inspecteert dit bureau speeltoestellen en eenmaal per jaar sporttoestellen. Via een GIS-tool wordt de gemeente op de hoogte gehouden van de status van de toestellen. “Schademeldingen proberen we zo snel mogelijk op te lossen. Als gemeente heb je de plicht om ervoor te zorgen dat speelfaciliteiten in orde zijn conform het WAS. Veiligheid staat voor op.”
Inspecties
“De afgelopen periode hebben we bij inspecties meer slijtage en meer schades waargenomen. Ook in Westland,” bevestigt Walid Rahman, directeur van Speelplan. Deze stijging wijt hij niet alleen aan Corona. “Heel veel toestellen zijn aan het eind van hun levenscyclus. Eind jaren negentig zijn vanwege veranderde regelgeving heel veel nieuwe toestellen geïnstalleerd. Na die vernieuwingsgolf maakten veel gemeenten een pas op de plaats. Je ziet nu dat die verouderde toestellen de extra drukte door Corona niet aankunnen.” Is vervanging dan de oplossing? Dat is te kort door de bocht. Rahman benadrukt het belang van inspecties. “Nu toestellen en ondergronden onder druk staan is inspectie uitermate relevant. Op tijd schade signaleren en onderhoud en reparatie in gang zetten verlengt de levensduur van toestellen en borgt de veiligheid van speelfaciliteiten.”
Periodiek onderhoud
Jasper Lankhaar zit op dezelfde lijn: “Door regelmatig onderhoud herstel je gebreken vroegtijdig, je grijpt in voordat de schade erger wordt. Door periodiek onderhoud verleng je de levensduur en worden investeringsbudgetten effectief en op de juiste manier ingezet.” Lankhaar vervolgt: “Door periodiek onderhoud kom je niet voor verrassingen te staan. Digitaal wordt de status van het areaal vastgelegd en via een app gerapporteerd. De gemeente blijft zo op de hoogte waar onderhoud en, op termijn, vervanging nodig is. Zo kun je je budgettering goed in de hand houden.” Lankhaar benadrukt dat zo’n aanpak voorkomt dat je onverwacht een toestel of ondergrond moet gaan vervangen. Met periodiek onderhoud hou je – niet alleen in Coronatijd – de kosten beter in de hand.”
Rijksoverheid financiert mee
Westland bewandelt ook de weg van periodieke inspecties. Maar Mulder wijst er op dat budgetoverschrijdingen door Corona bijna niet zijn te vermijden. Als er tekorten ontstaan kan hij een beroep doen op het ‘Coronapotje’. Hij legt uit: “De rijksoverheid heeft geld opzij gezet voor de financiering van extra maatregelen die een gemeente moet nemen vanwege Corona. Het extra onderhoud van speeltoestellen en ondergronden en daarmee gepaard gaande uitgaven kunnen deels vanuit die voorziening worden gefinancierd.”
Creativiteit
Zo’n extra geldstroom geeft lucht. Maar budgettaire krapte stimuleert ook de creativiteit, wijst Lankhaar op een andere uitweg. “KSP onderhoudt toestellen en ondergronden door het hele land, ook in Westland. Waar dat nodig is, vernieuwen we de ondergronden en verduurzamen we de speelplek, zoals recent is gebeurd in het centrum van ’s-Hertogenbosch. Het ging hier om een gedateerde speellocatie die we met minimale middelen een nieuw leven hebben ingeblazen. Zwarte, rubberen tegels zijn vervangen door een nieuwe, kleurige ondergrond, met daarin uitdagende speelaanleidingen verwerkt, zoals strand, hinkelbaan en visjesmotief. Door deze transformatie kregen ook de speeltoestellen, als extra bijvangst, een uplift: de speelse en veelkleurige ondergrond straalt af op de toestellen en zet deze in een nieuw licht. De speelplek kan zo weer jaren mee.”
Skills garden
Als je Tommy van den Dungen, van bureau Kragten, de vraag voorlegt of er extra drukte is op speelplekken in Nederland krijg je een volmondig ja te horen. Hij baseert dat op cijfers – en eigen waarneming – van de toestroom van bezoekers naar Skills Garden. Almere beet het spits af met de eerste Skills Garden van Nederland. Er staan er nu zo’n tien tot vijftien op de rol. Skills Garden, ontwikkeld in partnership door Kragten, en Athletic Skills Model (ASM), is druk bezig met de uitrol van deze ‘nieuwe manier van denken over beweegvoorzieningen’ door heel Nederland.
Skills Garden in Almere, aangelegd in samenwerking met KSP, is een inslaand succes, benadrukt een enthousiaste Van den Dungen. Hij noemt een van de ingrediënten van dat succes: “De fysieke elementen in combinatie met een uitdagende beleefomgeving in de Skills Garden zijn interessant voor veel verschillende doelgroepen (jongeren, ouderen, minder validen, topsport, verenigingen etc.) waardoor de cohesie in de wijk een boost krijgt. Wat is er nu mooier dan een publieke ruimte waar verschillende doelgroepen, zowel georganiseerd als ongeorganiseerd, naartoe kunnen om te bewegen en samen te zijn? En dat ook nog een bekeken vanuit een wetenschappelijke onderbouwing waarin de kwaliteit van bewegen centraal staat. En ja, door Corona, is de drukte en behoefte aan uitdagende beweeg- en speel omgevingen nog verder toegenomen, maar het extra onderhoud dat daaruit voortvloeit nemen we voor lief. De meerwaarde van Skills Garden in de wijk weegt daar ruimschoots tegenop.”
